डॉ. तात्याराव लहाने हे भारतातील एक सुप्रसिद्ध नेत्रशल्यचिकित्सक असून त्यांनी डोळ्याच्या शस्त्रक्रियेतील अत्याधुनिक कौशल्यांमध्ये प्रावीण्य मिळवले आहे. ग्रामीण आणि आदिवासी भागांतील लाखो रुग्णांना नेत्रदान आणि उपचार सेवा पुरवण्याचे त्यांचे कार्य अत्यंत उल्लेखनीय आहे. त्यांनी आजवर १,७७,००० पेक्षा जास्त मोतीबिंदूच्या शस्त्रक्रिया यशस्वीरित्या पूर्ण केल्या असून ५० लाखांहून अधिक रुग्णांवर उपचार केले आहेत.

डॉ. लहाने यांचा जन्म १९५७साली लातूर जिल्ह्यातील माकेगाव या लहानशा खेडेगावात एका गरिब शेतकरी कुटुंबात झाला. ‘कमवा आणि शिका’ योजनेअंतर्गत त्यांनी शिक्षण घेतले आणि १९८१ साली मराठवाडा विद्यापीठ, औरंगाबाद येथून वैद्यकीय पदवी (MBBS) प्राप्त केली. त्यानंतर १९८५ साली त्यांनी याच विद्यापीठातून नेत्ररोगतज्ज्ञ (MS – Ophthalmology) पदवी मिळवली. ते अंबाजोगाईच्या ग्रामीण वैद्यकीय महाविद्यालयात अध्यापक व नंतर सहयोगी प्राध्यापक म्हणून कार्यरत असताना त्यांनी अनेक ग्रामीण भागात मोतीबिंदू शस्त्रक्रिया शिबिरे घेतली. १९९४ मध्ये त्यांचे मूत्रपिंड निकामी झाल्यामुळे त्यांना मुंबईत यावे लागले. तिथे त्यांनी सर जे. जे. रुग्णालय व ग्रँट वैद्यकीय महाविद्यालयात नेत्ररोग विभागप्रमुख म्हणून कार्य सुरू केले. १९९५ मध्ये त्यांचे मूत्रपिंड प्रत्यारोपण झाले, तरीही आजतागायत ते दररोज १२–१४ तास काम करत असून अत्याधुनिक तंत्रज्ञानाद्वारे – फेकोइमल्सिफिकेशन, सुतारहित शस्त्रक्रिया, कर्करोग आणि बालनेत्र शस्त्रक्रिया – अशा शस्त्रक्रिया गरीब रुग्णांसाठी पूर्णपणे मोफत करतात.